ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ KUMITE - ΤΕΥΧΟΣ 2ο

TATSUO SUZUKI - 8o DAN (29 ΙΟΥΛ 2003)
Η συνέντευξη δόθηκε στον Σάββα Μαστραππά.

Sensei, πότε γεννηθήκατε και πότε αρχίσατε να εξασκήστε στο karate; Μιλήστε μας λίγο, για την πρώτη επαφή μ' αυτή την τέχνη.

Γεννήθηκα στη Γιοκοχάμα, στις 17 Απριλίου 1928. Άρχισα εξάσκηση στο karate 14 ετών, με πρώτο σημαντικό δάσκαλο τον Κιμούρα Sensei (5o Dan). Πριν το karate είχα εξασκηθεί για αρκετά χρόνια στο kendo. Σύντομα συνάντησα τον δάσκαλο Ότσουκα, τον ιδρυτή του Wado Ryu, του οποίου έγινα μαθητής και πριν πάω στο Πανεπιστήμιο είχα 3ο Dan, πράγμα όχι και τόσο συνηθισμένο για τα χρόνια εκείνα.

Μιλήσατε για τον πρώτο σας σημαντικό δάσκαλο, αυτό σημαίνει ότι είχατε προπονηθεί και με άλλους πριν τον Κιμούρα Sensei…

Ναι, είχα προπονηθεί και με μερικούς άλλους, νομίζω όμως ότι δεν ήξεραν αρκετά πράγματα για το karate. Ξέρετε, υπήρχε μια περίεργη κατάσταση τότε. Από τη μια όχθη υπήρχε ο μύθος ότι όσοι άντρες ασχολούνταν με το karate είχαν υπερφυσικές ικανότητες και κάποιοι δήλωναν δάσκαλοι για οικονομικούς λόγους. Από την άλλη, ήταν ακόμη σε ισχύ η απαγόρευση που επέβαλαν οι Αμερικανικές αρχές κατοχής. Η εξάσκηση δεν μπορούσε να γίνει φανερά. Το karate, τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο, συγκαλύπτονταν πίσω από τον τίτλο "Κινέζικο μποξ", ήταν φυσικό λοιπόν, κατά κάποιον τρόπο, αυτή η μυστικότητα να μεγαλώνει τη σύγχυση.

Ποιος κατά τη γνώμη σας ήταν ο βαθύτερος λόγος για τον οποίο οι Αμερικανοί απαγόρευσαν το karate; Φαίνεται τουλάχιστον αστείο, να πιστέψει κανείς ότι φοβούνταν εξέγερση με … karate!

Εκείνο που οι Αμερικανοί φοβούνταν ήταν το Ιαπωνικό πνεύμα, γι' αυτό απαγόρευσαν την εξάσκηση μετά την συνθηκολόγηση. Οι Ιαπωνικές παραδόσεις και το πνεύμα των Samurai, όλα αυτά τα στοιχεία που έδεναν τον λαό με τις αγωνιστικές παραδόσεις, διαφυλάσσονταν και αναπτύσσονταν μέσα από τις μαχητικές τέχνες. Στόχος των Αμερικανών ήταν η διάβρωση του πνεύματος, η χαλάρωση της αντίστασης, που έκανε τους Ιάπωνες διαφορετικούς και καχύποπτους προς τον εκδυτικισμό που τότε άρχισαν να προωθούν.

Να συνεχίσουμε, δάσκαλε, με τα χρόνια στο Πανεπιστήμιο. Τι θυμάστε εντονότερα από εκείνη τη μακρινή εποχή;

Γράφτηκα στο Πανεπιστήμιο Νίχον για να σπουδάσω οικονομικά, αλλά και γιατί είχε το πιο φημισμένο karate club.Από τότε και για δέκα συνεχή χρόνια ακολούθησα ένα "τρελό" πρόγραμμα προπόνησης. Έκανα 10 ώρες προπόνηση την ημέρα, 2 ώρες το πρωί μόνος μου, 3 ώρες στο club του Πανεπιστημίου το μεσημέρι, 3 ώρες το απόγευμα στο Dojo του Ότσουκα και 2 ώρες αργά το βράδυ μόνος μου. Ήμουν μικρόσωμος και ήταν ο μοναδικός τρόπος να καλύψω τη διαφορά με μεγαλόσωμα άτομα. Πριν αποφοιτήσω, έδωσα εξετάσεις για 4ο Dan, αλλά ο Ότσουκα Sensei μου απένειμε το 5ο Dan, η ανώτερη βαθμίδα τότε (αργότερα το σύστημα άλλαξε και έγινε 10 Dan).

Οι υψηλές σας επιδόσεις σας ώθησαν να ασχοληθείτε επαγγελματικά με το karate;

Όχι. Μόλις αποφοίτησα και για δύο χρόνια, δούλεψα ως γραμματέας του κ. Τανάκα, ενός επιχειρηματία που βοηθούσε οικονομικά το Wadokai. Σύντομα, όμως, το 1956 άνοιξα το πρώτο μου dojo στην πόλη Χαμαμάτσου.

Δάσκαλε, πριν προχωρήσουμε θα ήθελα να μιλήσετε για τον ιδρυτή του Wado, τον Ότσουκα Sensei και την προσφορά του στον εμπλουτισμό της τέχνης του karate, μια που είστε αυτή την στιγμή, ο μόνος επιζών που τον γνώρισε τόσο καλά.

Ναι, ήταν μεγάλη προσωπικότητα και ανήσυχο πνεύμα. Μαθήτευσε κοντά στον Φουνακόσι Sensei, αλλά δεν ασπάστηκε αποκλειστικά το στυλ Οκινάβα, που ήταν φτιαγμένο για ψηλά και δυνατά άτομα.
Προσάρμοσε το karate στους μικρόσωμους Ιάπωνες, το έκανε πιο ρευστό και ευέλικτο, εμπλουτίζοντας το με στοιχεία του jujitsu, τέχνη που κατείχε. Ο Ότσουκα Sensei έδωσε έμφαση στο τάι σαμπάκι (αποφυγές). Το Wado Ryu είναι ουσιαστικά το πρώτο Ιαπωνικό στυλ, διότι ο μεγάλος αυτός άνδρας είχε την προνοητικότητα να το προσαρμόσει ακριβώς στο Ιαπωνικό σωματότυπο.

Η ιδέα να φύγετε από την Ιαπωνία και να διδάξετε στους δυτικούς πώς γεννήθηκε;

Το 1963 έκανα περιοδεία εκτός Ιαπωνίας με μερικούς βοηθούς, για να γνωρίσουν οι δυτικοί το karate. Η υποδοχή, η φιλοξενία και οι προτάσεις για να μείνουμε, με προβλημάτισαν σοβαρά. Το 1965 έλαβα τη μεγάλη απόφαση, εγκαταστάθηκα στο Λονδίνο και έβαλα στόχο ζωής να διαδώσω το karate στην Ευρώπη.
Μέχρι τότε δεν υπήρχε κανένα club του στυλ στη γηραιά ήπειρο. Σήμερα, μόνο στη Βρετανία, η Ομοσπονδία μου έχει 150 dojo και όπως ξέρετε σε κάθε χώρα υπάρχουν πολλά club όπου διδάσκεται το Wado Ryu karate.

Έχουν ακουστεί πολλά για τους λόγους που σας ώθησαν να αποχωρήσετε από τη Wadokai και να δημιουργήσετε τη δική σας Ομοσπονδία, Wado International. Μιλήστε μας για αυτή την εξέλιξη.

Υπήρχαν προβλήματα στη Wadokai. Βασικότερος λόγος της αποχώρησής μου ήταν η διαφορά αντίληψης σε θέματα τεχνικής φύσεως. Η νέα μου Οργάνωση ιδρύθηκε στο Τόκιο τον Σεπτέμβριο του 1991, με σκοπό να διατηρήσει ζωντανό το παραδοσιακό Wado Ryu karate. Με ακολούθησαν dojo από 13 χώρες, ίσως προς το παρόν να έχουμε λίγο κόσμο, όμως είμαστε σε θέση να δημιουργήσουμε ένα δυνατό και υπολογίσιμο πυρήνα Wado.



Πώς αντιλαμβάνεστε, σήμερα, το karate Sensei;Τι είναι για εσάς το σύγχρονο karate, άθλημα ή τέχνη;

Έχει δύο πρόσωπα. Η μια πλευρά του είναι η μαχητική τέχνη και η άλλη το σπορ. Στη μαχητική τέχνη δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία η τεχνική αλλά το πνεύμα.
Το περασμένο Απρίλιο πήγα στο Πεκίνο και συνάντησα πολλούς δασκάλους από διαφορετικά στυλ. Εξασκήθηκα, καθημερινά, μαζί τους και μίλησα με αρκετούς από αυτούς. Διαπίστωσα ότι ένα μικρό κομμάτι αυτών των τεχνών ήταν η πρακτική. Η ανάπτυξη άλλων παραγόντων - κυρίως πνευματικών - είχε πρωτεύοντα ρόλο για αυτούς τους δασκάλους. Η εξάσκησή μας στο karate πρέπει να έχει ως σκοπό την ανάπτυξη δυνατού πνεύματος. Ο karateka με δυνατό και ατάραχο πνεύμα μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία, πιστεύω, κάποιον φημισμένο και δυνατότερο αντίπαλο.
Το άλλο πρόσωπο του σύγχρονου karate είναι το σπορ. Δεν χρειάζεται να επεκταθώ πάνω σε αυτό. Όλοι ξέρουμε ότι η φιλοσοφία του σπορ - karate είναι πολύ κοντά στη σύγχρονη αθλητική ιδέα και τον πρωταθλητισμό.
Προσωπικά δεν απορρίπτω κανένα από τα δύο πρόσωπα, απλά πιστεύω ότι πρέπει να εξασκούμαστε και στα δύο. Τώρα, πολλοί κάνουν μόνο σπορ και η ιδέα αυτή, όπως είναι φυσικό, ελκύει τις νεότερες ηλικίες.
Όταν επέστρεψα από την Κίνα, κατάλαβα ότι το karate πάει να γίνει μόνο σπορ και αυτό είναι λάθος, διότι η εξάσκηση στο karate πρέπει να συνεχίζεται σε όλη μας τη ζωή. Έστω και αν παραβλέψουμε όλους τους άλλους παράγοντες που προανέφερα και το κάνουμε μόνο για λόγους υγείας, αλλά για όλη μας τη ζωή και πάλι θα αποκομίσουμε σημαντικό κέρδος.
Στο σπορ - karate, όταν φτάσουμε στα τριάντα και οι δυνατότητες για πρωταθλητισμό αρχίζουν να περιορίζονται, τότε τι γίνεται; Σταματάμε; Μα τότε οι προσπάθειες δέκα ή δεκαπέντε χρόνων θα χαθούν.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι στο karate θα πρέπει να εξασκούμαστε για όλη μας τη ζωή. Είναι απαραίτητος παράγοντας για να διατηρηθούμε σε καλή ψυχική ή σωματική υγεία μέχρι τα γεράματα. Ξαναλέγω ότι η παραδοσιακή προπόνηση και ανάπτυξη των πνευματικών δυνατοτήτων μπορούν να διατηρήσουν τις μαχητικές μας ικανότητες μέχρι το τέλος της ζωής μας.

Μιλήσατε με ενθουσιασμό για την επίσκεψή σας στην Κίνα. Θα μας πείτε περισσότερα;

Με εντυπωσίασαν αρκετά πράγματα. Είδα και άκουσα πολλά και προβληματίστηκα πολύ μετά από αυτό το ταξίδι. Οι Κινέζοι προπονούνται για όλη τους τη ζωή, αυτό είναι το πνεύμα τους. Οι περισσότεροι Κινέζοι δάσκαλοι ξέρουν τα καίρια ζωτικά σημεία του ανθρώπινου σώματος, αλλά αυτή τη γνώση δεν την κατευθύνουν μόνο για να προκαλέσουν ζημιά σε κάποιον. Στο karate οι εκπαιδευτές και οι μαθητές το μόνο που ξέρουν είναι πώς να χτυπήσουν αποτελεσματικά και να τραυματίσουν κάποιον, δεν ξέρουν όμως ή δεν τους έχει απασχολήσει καν, το πώς θ' αποκαταστήσουν έναν τραυματισμό. Για τους Κινέζους η άσκηση στην πολεμική τέχνη σημαίνει πρώτα από όλα καλή υγεία. Με βάση αυτή την αντίληψη, σε συνδυασμό με τα ζωτικά σημεία, που γνωρίζουν άριστα, ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν τις αρρώστιες και πώς να θεραπεύσουν τους τραυματισμούς.
Είναι καιρός, πιστεύω, να τροποποιήσουμε το karate, την αντίληψή μας και να βαδίσουμε στον Κινέζικο δρόμο που είναι σφαιρικός. Ας μην είμαστε σε θέση να καταστρέψουμε τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά να τον γιατρέψουμε.

Ποια είναι η άποψή σας για τη WUKO, Sensei και πως αξιολογείτε την προσφορά του Wado Ryu στην οργάνωση αυτή;

Η WUKO κατάφερε να συνενώσει όλα τα στυλ karate και να τα βάλει να συναγωνισθούν κάτω από κοινούς κανονισμούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια μεγάλη παγκόσμια οργάνωση στον χώρο του αθλητισμού. Υπάρχει, βέβαια, τεράστια θετική προσφορά, αφού πέτυχε να κάνει το karate γνωστό και αγαπητό σε όλο τον κόσμο.
Τώρα, για την προσφορά του Wado, τα επίσημα αποτελέσματα των αγώνων αποδεικνύουν από μόνα τους πόσο σημαντική είναι. Οι περισσότεροι μεγάλοι παγκόσμιοι πρωταθλητές της WUKO προέρχονται από το Wado. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ιαπωνία, στα πρωταθλήματα όλων των στυλ. Επίσης, τα πιο πολλά μέλη της Αγγλικής εθνικής ομάδας - για πέντε συνεχή χρόνια παγκόσμια πρωταθλήτρια- είναι δικοί μας. Αυτό συμβαίνει γιατί το Wado είναι ένα φυσικό στυλ.

Στα kata, όμως δεν έχει την ίδια τύχη…

Παρακολουθήσατε το σεμινάριο. Είδατε την άποψή μου για τα kata.
Πολλοί karateka θέλουν να δείξουν κάτι όμορφο εκτελώντας τα kata. Είμαι σίγουρος ότι όλοι αυτοί μοιάζουν με χορευτές. Δεν μου αρέσει καθόλου αυτό…
Τα kata είναι μέρος της μάχης, ένα μέσον για εξάσκηση στον αγώνα. Όταν γίνονται χορογραφία, χάνουν το σκοπό τους. Να σας φέρω ένα παράδειγμα; Στα ομαδικά kata έχουμε τρεις αθλητές που το μόνο που προσπαθούν είναι ο συγχρονισμός. Με αυτή την άποψη είμαι αντίθετος.

Φημίζεστε ως ένας από τους "ανοιχτόμυαλους" Ιάπωνες δασκάλους. Θα θέλαμε την άποψή σας για τα άλλα στυλ karate και ειδικά για το Shotokan.

Όλα τα παραδοσιακά συστήματα έχουν πολλά να διδάξουν στους ασκούμενους.
Το Shotokan είναι καλό για μεγαλόσωμα άτομα λόγω της φύσεως των τεχνικών του που είναι πολύ δυνατές. Το Wado υπερτερεί σε ταχύτητα και ευελιξία.
Ένας συνδυασμός και των δύο θα είχε καλά αποτελέσματα.

Μέχρι πρόσφατα, τα καθεστώτα της Ανατολικής Ευρώπης αντιμετώπιζαν με καχυποψία το karate. Πώς βλέπετε το ενδιαφέρον αυτών των λαών σήμερα;

Ασφαλώς ανοίγει μια ακόμη μεγάλη πόρτα για διάδοση του karate και διαπιστώνω με ευχαρίστηση ότι υπάρχει μεγάλη δίψα για το σωστό karate.

Πώς αξιολογείτε το τεχνικό επίπεδο των Ελλήνων, σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη;

Υπάρχουν μερικά κράτη, όπως η Αγγλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ολλανδία που το επίπεδό τους είναι πολύ ψηλά παγκοσμίως. Το επίπεδο εδώ βρίσκεται λίγο πιο κάτω, αλλά είμαι σίγουρος ότι στο μέλλον οι Έλληνες θα γίνουν ακόμη καλύτεροι.
Ένας βασικός λόγος, νομίζω, είναι ότι αυτές οι χώρες συναντιόνται τουλάχιστον μια φορά το μήνα για κοινές προπονήσεις, σεμινάρια ή αγώνες, γεγονός που ανεβάζει την απόδοση. Η χώρα σας, δυστυχώς, έχει το πρόβλημα της γεωγραφικής απόστασης.

Δάσκαλε, να κάνω μια ακόμη - υπόσχομαι την τελευταία- ερώτηση, διότι νομίζω σας κούρασα αρκετά. Ποιες συμβουλές θα θέλατε να δώσετε στους εδώ μαθητές σας;

Κάντε πάντοτε βασικές τεχνικές με υπομονή και επιμονή. Αυτό είναι το μυστικό για να ανέβει κάποιος ψηλά. Διατηρήστε το εθιμοτυπικό μέρος της τέχνης και διδάξτε με προσοχή και υπομονή μικρά παιδιά και τους νέους.

Suzuki Sensei, σας ευχαριστώ πολύ.

Κι εγώ ευχαριστώ, εσάς και το περιοδικό.